Ο Γιάννης Ιατρού, στη διάρκεια της επίσκεψης του Τζόρτζιο Καβατσάνο στη Θεσσαλονίκη για το 1ο The Comic Con, είχε την ευκαιρία να πάρει συνέντευξη από τον θρυλικό Ιταλό δημιουργό, η οποία δημοσιεύτηκε στην Εφημερίδα των Συντακτών και παρατίθεται παρακάτω όπως ακριβώς δημοσιεύτηκε.
Ο Βενετός «Μαέστρος» της Ένατης Τέχνης[]
Ο Giorgio Cavazzano είναι, αναμφίβολα, ένας από τους πιο χαρισματικούς δημιουργούς κόμικς στην Ιταλία. Ο συνεχιστής της παράδοσης του Romano Scarpa, του σημαντικότερου Ιταλού σχεδιαστή ιστοριών Disney, βρέθηκε για λίγες μέρες στην Ελλάδα, στο πλαίσιο της εκδήλωσης THE Comic Con Thessaloniki 2015, όπου οι θαυμαστές του είχαν την ευκαιρία να τον συναντήσουν από κοντά και να θαυμάσουν, εκτός από τη δουλειά του, τη γοητευτική προσωπικότητά του
Ταλέντο που ξεχειλίζει, πηγαίο χιούμορ, άριστη τεχνογνωσία και εμπειρία μεγαλύτερη από μισό αιώνα. Αυτές είναι κάποιες από τις αρετές του Giorgio Cavazzano, του δημοφιλέστερου εν ζωή δημιουργού κόμικς με τους χαρακτήρες του Disney στην Ιταλία. Με καταγωγή από τη Βενετία, έκανε το ντεμπούτο του στη νεαρή ηλικία των 14 ετών, στο πλευρό του σημαντικότερου Ιταλού σχεδιαστή της Disney, Romano Scarpa, εκμεταλλευόμενος την τεράστια εύνοια που του προσέφερε η Θεά Τύχη. Το έργο του γαλούχησε γενιές και γενιές αναγνωστών κόμικς, τόσο στην Ιταλία όσο και σε ολόκληρο τον κόσμο, ενώ αποτέλεσε πηγή έμπνευσης και ερέθισμα για δεκάδες νεότερους δημιουργούς.
Στην Ελλάδα, η δουλειά του έχει δημοσιευτεί σε όλα τα περιοδικά Disney (ΚΟΜΙΞ, ΜΙΚΥ ΜΑΟΥΣ, ΝΤΟΝΑΛΝΤ κτλ.). Αν θα ξεχώριζα κάποιες ιστορίες του, αυτές θα ήταν οι κινηματογραφικές παρωδίες με ήρωες του Disney, όπως για παράδειγμα τη διασκευή της «Casablanca» με πρωταγωνιστές τον Μίκι και την παρέα του ή το κλασικό έργο «La Strada» του Federico Fellini, αλλά και η μεγάλη περιπέτεια «Οι Άρχοντες των Δράκων», που έχει κυκλοφορήσει σε αυτοτελή έκδοση στη χώρα μας. Η παραγωγή του βέβαια δεν περιορίζεται στο χώρο της Disney, αλλά επεκτείνεται σε πολλά ετερόκλητα μεταξύ τους δημιουργήματα- τόσο με δικής του έμπνευσης ήρωες όσο και με δημοφιλέστατους χαρακτήρες κόμικς όπως ο Αστερίξ, ο Lupo Alberto ή ακόμα και ο Spiderman.
Φέτος, στα 68 του, άφησε για λίγες μέρες το ήσυχο στούντιό του στο Μιράνο της Ιταλίας, μία κωμόπολη κοντά στη Βενετία, για να παρευρεθεί στο πρώτο Comic Convention της Θεσσαλονίκης, το οποίο πραγματοποιήθηκε 8-10 Μαΐου. Εκεί, μας δόθηκε η ευκαιρία να πραγματοποιήσουμε την ακόλουθη συνέντευξη.
Κύριε Cavazzano, ευχαριστώ πολύ για αυτή τη συνέντευξη. Πώς σας φάνηκε η παραμονή σας στην Ελλάδα, η εκδήλωση, ο κόσμος;
Μου άρεσε, ήταν μία εμπειρία πολύ σημαντική για μένα, κυρίως για την αγάπη και τη φυσική γενναιοδωρία που έχουν, πιστεύω, όλοι οι Έλληνες. Ήταν κάτι που δεν περίμενα, αυτό το μεγάλο πάθος που έχουν, όχι μόνο για τη δουλειά μου για την Disney, αλλά για όλο τον κόσμο των κόμικς...
Δεν είναι η πρώτη σας φορά στην Ελλάδα, σωστά;
Όχι, την Ελλάδα μπορώ να πω πως τη γνωρίζω καλά! Έχω επισκεφθεί δύο φορές τη Θεσσαλονίκη, δύο φορές την Αθήνα, έχω κάνει διακοπές σε διάφορα νησιά της... Πρόκειται για ένα λαό και έναν τόπο που μου αρέσει.
Το σχέδιο φιλοτέχνησε ο Giorgio Cavazzanο ειδικά για την εκδήλωση, με τον Μίκι, τον Ντόναλντ και τον Γκούφι να βγάζουν... σέλφι μπροστά στο άγαλμα του Μ. Αλεξάνδρου
Είστε ένας από τους μεγαλύτερους σχεδιαστές Disney, με πολλά χρόνια καριέρας. Όπως αντιλαμβάνεστε τον χώρο σήμερα, υπάρχουν ευκαιρίες για τους νέους καλλιτέχνες;
Οι ευκαιρίες υπάρχουν, το σημαντικό είναι οι νέοι δημιουργοί να είναι ικανοί και να έχουν ιδέες, γιατί στον δικό μας κόσμο, της δημιουργίας, υπάρχει η ανάγκη της διαρκούς εξέλιξης και των νέων ιδεών, προκειμένου να πραγματοποιηθεί κάτι που δεν έχει ξαναγίνει. Οι ευκαιρίες δεν λείπουν για κάποιον που έχει αυτήν την ικανότητα. Σίγουρα, δεν θα υπάρχουν για κάποιον που συνεχίζει να κάνει πράγματα που ο κόσμος έχει ξαναδεί πολλές φορές. Οι νέοι δημιουργοί οφείλουν να είναι καινοτόμοι.
Καλλιτεχνικά, ποια ερεθίσματα έχουν επηρεάσει το ύφος σας;
Είναι πάρα πολλά! Πρώτα απ' όλα θα έλεγα ότι με επηρέασε το έργο του Romano Scarpa, το οποίο θα χαρακτήριζα τυπικά ντισνεϊκό. Στη συνέχεια, γνώρισα άλλους δημιουργούς που με κατεύθυναν σε νέα μονοπάτια, μέχρι τη στιγμή που βρήκα τη δική μου οδό. Συγκεκριμένα, θα ανέφερα τους Albert Uderzo, Andre Franquin, Jack Davis, Al Williamson, Alex Toth, Frank Robbins, μένουν όμως και πολλοί πολλοί άλλοι.
Στην πορεία της καριέρας σας είναι φανερή μία διαρκής τροποποίηση του σχεδιαστικού σας ύφους. Είναι μία συνειδητή επιλογή για ανανέωση ή απλά η εξέλιξη του καλλιτέχνη;
Πρόκειται για μία επιθυμία ανανέωσης για να μη βαριέμαι τη δουλειά μου. Αν δεν βρίσκω ενθουσιασμό, αν δεν ψάχνω κάτι καινούριο κάθε μέρα, χασμουριέμαι, με παίρνει ο ύπνος πάνω απ' τη σελίδα. Είναι αναγκαίο για μένα να βρίσκω διαρκώς ένα νέο ερέθισμα. Όσον αφορά, απ' την άλλη, την εξέλιξη, θα έλεγα πως είναι ένα στοιχείο που συνοδεύει την ηλικία μου. Στις αρχές «τέντωνα» τη μορφή των χαρακτήρων, έκανα υπερβολικές τις εκφράσεις τους, γιατί ήμουν νέος, αυθόρμητος και εξελισσόμουν διαρκώς. Σιγά σιγά ηρέμησα, έγινα... δεν θα έλεγα ένας «γέρος σοφός», αλλά σίγουρα ένας άνθρωπος που συλλογίζεται πριν κάνει κάτι.
Περιγράψτε τη συνάντηση με τον Romano Scarpa και την εμπειρία τού να δουλεύεις με έναν τόσο μεγάλο καλλιτέχνη, πρωτοπόρο στην ιταλική παραγωγή Disney.
Τον Romano Scarpa τον έψαχνα για πολύ καιρό. Ήξερα πως είναι ένας Βενετός σχεδιαστής, επομένως τον έψαχνα με έναν απλό και επιπόλαιο τρόπο: πήγαινα στο μανάβικο, στο φαρμακείο και τους ρωτούσα αν ξέρουν τον Romano Scarpa. Το πράγμα δεν λειτούργησε, κανένας δεν τον ήξερε. Με την εύνοια της τύχης όμως, σε ένα καραβάκι στη Βενετία, συνάντησα τη μνηστή του Romano Scarpa, η οποία μου έδωσε τον αριθμό του τηλεφώνου του. Με το που κατέβηκα από το καράβι, τον πήρα τηλέφωνο και μου είπε ότι χρειαζόταν έναν συνεργάτη, επειδή αυτός που είχε προηγουμένως πρόσφατα είχε αποχωρήσει. Φυσικά, ήμουν απίστευτα τυχερός και επρόκειτο για μία ιστορία που δεν θα έχανα με τίποτα! Δε θα ξεχάσω ποτέ τον ενθουσιασμό μου, όταν περιφερόμουν στους δρόμους της Βενετίας για να βρω το σπίτι του Romano, τη μέρα της πρώτης συνάντησής μας.
Δεν θα περίμενα ποτέ όμως ότι σε αυτήν την ιστορία, όπου η τύχη μού χαμογέλασε πλατιά, θα υπήρχε και ένα φινάλε, το οποίο έφτασε χρόνια αργότερα. Όταν έκλεισα τα 60, δέχτηκα ευχές από πολλούς φίλους, καθώς επίσης κι ένα τηλεφώνημα από ένα άτομο που μου είπε επί λέξει «Καλημέρα, είμαι ο εφημέριος του Ιέσολο -που είναι ένα χωριό κοντά στη Βενετία- και θέλω να σας διηγηθώ μία ιστορία που δεν γνωρίζετε, επειδή πρόκειται να κάνω μία εγχείρηση, από την οποία δεν ξέρω αν θα επιζήσω. Ονομάζομαι Don Paolo Donatelli και θέλω να σας πω ότι δεν θα γινόσασταν ποτέ ο βοηθός του Romano Scarpa, γιατί ήμουν εγώ σε αυτή τη θέση. Μία εβδομάδα, όμως, πριν τον πάρετε τηλέφωνο, ένιωσα το κάλεσμα να γίνω παπάς κι έτσι έφυγα». Μπορώ λοιπόν να δηλώσω με σιγουριά πως με βοήθησε κάποιος από ψηλά, από τον ουρανό, και καθόρισε το μέλλον μου!
Δυστυχώς στην Ελλάδα έχουμε δει κατά κύριο λόγο μόνο τη δουλειά σας για την Disney. Παρόλα αυτά, έχετε δουλέψει και με άλλους χαρακτήρες, τις περισσότερες φορές δικής σας έμπνευσης. Ποιες μη ντισνεϊκές δουλειές θα ξεχωρίζατε;
Δεν μπορώ να ξεχωρίσω κάποια, επειδή όλοι οι ήρωες που έχω δημιουργήσει ανήκουν σε μία συγκεκριμένη στιγμή της ζωής μου. Οι Altai & Jonson ήταν, μάλλον, η δημιουργία που με ώθησε σε μία κατάσταση έρευνας, για την εύρεση ενός προσωπικού στυλ. Δεν στάθηκα για πολύ καιρό σε αυτή τη σειρά, νομίζω ήταν για 3-4 χρόνια, αλλά από το πρώτο τεύχος μέχρι το τελευταίο υπάρχει ένα... ουράνιο τόξο αναζήτησης! Στην άκρη αυτού του ουράνιου τόξου δεν βρήκα το σεντούκι με τον θησαυρό, βρήκα όμως τον δρόμο μου. Το στυλ που προέκυψε τότε ήταν ακριβώς αυτό που ήθελα, προσέγγιζε την καλλιτεχνική μου φύση στο έπακρο.
Αργότερα, γεννήθηκαν σειρές όπως το Capitan Rogers, Smalto e Johnny, Funny Ken κ.α., έχω σχεδιάσει κάποιες ιστορίες με το Lupo Alberto, με τον Bonelli κάναμε 2 άλμπουμ, «La citta» και «Maledetta Galassia», σε συνεργασία με τον Bonvi, έναν καταπληκτικό συγγραφέα που δεν ζει πια. Εκτός από κόμικς, έχω συνεργαστεί με πολλές διαφημιστικές εταιρείες, έχω κάνει το character design για χαρακτήρες τηλεοπτικών σειρών κινουμένων σχείων, ακόμα και μουσικά βιβλία για παιδιά έχω εικονογραφήσει.
Όσον αφορά το δαιδαλώδες έργο σας στην Disney, είναι γεγονός πως οι περιπέτειες που βασίζονται σε κινηματογραφικές επιτυχίες, βρίσκουν πολύ θετική ανταπόκριση από το κοινό. Ήταν πρωτότυπο, για παράδειγμα, να βλέπεις τους ήρωες του Disney να πρωταγωνιστούν στην Casablanca ή στην κλασική La Strada του Fellini.
Σίγουρα, οι κινηματογραφικές παρωδίες έχουν πάντα μία ιδιαίτερη γοητεία, καθώς υπάρχει η περιέργεια του πώς ο δημιουργός θα «σκηνοθετήσει» αυτές τις παρωδίες. Πάντως, όλα εξαρτώνται απ' το πώς θα αποτυπωθεί η ιδέα στο χαρτί. Θέλω να πω ότι, κατά τη γνώμη μου, η παρωδία θα πρέπει να αποτελεί ένα φόρο τιμής στη σκηνοθεσία του έργου, όχι μία απλή χαριτωμένη καρικατούρα όπου οι ηθοποιοί του πρωτότυπου αντικαθίστανται από τους χαρακτήρες του Disney. Άλλωστε, και οι ήρωες αυτοί είναι, τρόπον τινά, ηθοποιοί. Επομένως, η γοητεία των κινηματογραφικών ή και θεατρικών παρωδιών γίνεται εμφανής όταν το νέο έργο αντιμετωπίζει με σεβασμό εκείνον που έγραψε και σκηνοθέτησε την πρωτότυπη ιστορία.
O Cavazzano για τον Cavazzano[]
ΓΕΝΝΗΘΗΚΑ ΣΤΗ ΒΕΝΕΤΙΑ και έζησα εκεί για πολλά χρόνια. Κάποια στιγμή, από ανάγκη, επειδή η Βενετία ήταν πού ασφυκτική για μένα, για τη δουλειά μου, μετακόμισα στο Μέστρε.
Αργότερα παντρεύτηκα και, όταν γεννήθηκε και το δεύτερο παιδί μου, βρήκα ένα όμορφο σπίτι σε μία πολύ ήσυχη περιοχή κοντά στη Βενετία, στο Μιράνο. Μάλιστα, μένω πολύ κοντά στον συνεργάτη μου Alessandro Zemolin , ο οποίος περνάει το μελάνι στις ιστορίες μου για την Disney, κάτι που είναι πολύ χρήσιμο για μένα- ουσιαστικά, ο Alessandro είναι το δεξί μου χέρι.
Όταν θέλω να χαλαρώσω, περνάω πολύ χρόνο με τη γυναίκα μου. Κάθε βράδυ θα περάσουμε χρόνο μαζί, διαβάζοντας, μιλώντας ή βγαίνοντας για φαγητό, σινεμά, θέατρο... Επίσης, μου αρέσει να παίζω γκολφ. Τα μεσημέρια συχνάζω σε ένα γήπεδο που είναι περίπου 4 χμ. μακριά από το σπίτι μου. Έχω βγει μάλιστα πρώτος σε πρωτάθλημα γκολφ, δύο συνεχόμενα έτη!
Κατά τα άλλα, περνάω πολλή ώρα σχεδιάζοντας, στο στούντιο. Το στούντιό μου είναι πολύ ταπεινό, 3Χ3. Μου θυμίζει λίγο εκείνο του Romano Scarpa, το οποίο ήταν, ίσως, λίγο πιο μικρό. Έχω καταλάβει πως οι καλλιτέχνες χρειάζεται να είναι, γενικά, ταπεινοί, τουλάχιστον σε ό,τι αφορά τη δουλειά τους. Με αυτόν τον τρόπο, είναι πιο κοντά στο σενάριο, στη σελίδα, στο τελικό αποτέλεσμα, αλλά και στους αναγνώστες.
